Page 182 - İBG 2021 Faaliyet Raporu

görülmektedir. Influenza A virüsleri son 100 yılda insanlarda sebep oldukları dört büyük pandemi ile zoonoz patojenlerin başında gelmektedir. Hemen her türü yabani göçmen su kuşlarınca taşınan ve asemptomatik gastroenterik rahatsızlığa yol açan bu virüsler, insanlara geçtikleri takdirde orta şiddetliden, ölümlü vakalara varan ciddi solunum yolu rahatsızlıklarına yol açarlar. Bu sebeple yabani su kuşlarında doğal olarak sirküle eden düşük patojenli influenza A virüslerinin tanımlanması ve geçirdikleri genetik ve antijenik değişikliklerin takibi, olası salgın veya pandemilere karşı önlem alma açısından oldukça önemlidir.
Son yıllarda yapılan çalışmalarda, kıyı kuşlarının influenza ekolojisi ve evrimi, hatta konak organizmalar arası hastalık geçişi açısından oldukça önemli bir role sahip oldukları gösterilmiştir. Bu projede, en önemli kuş göç yollarından ikisi olan Akdeniz/Karadeniz ile Batı Asya/Doğu Afrika göç yolları üzerindeki ülkemizde konaklayan göçmen ve yerli kıyı kuşlarının taşıdığı, düşük patojenli influenza A virüslerinin yıllara ve lokasyonlara göre prevalansının saptanması, tanımlanan virüslerin alt tiplerinin belirlenmesi ve izole edilen virüslerin genomundaki genetik değişiklikler taranarak toplum ve hayvan sağlığı açısından salgın oluşturma risklerinin değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca kıyı kuşları ile aynı ortamı paylaşan flamingolardan da örnek toplanacak olması bu değerlendirmenin daha kapsamlı yapılmasına olanak sağlayacaktır.
Ülkemizin doğu, batı, kuzey ve güney bölgelerini kapsayan bu proje, bu alanda Türkiye’de yapılan ilk geniş kapsamlı risk değerlendirme çalışması olacaktır. Projeden çıkacak verilerin ulusal ve uluslararası düzeyde önem taşıması beklenmektedir. Elde edilecek bulgular, global düzeydeki influenza sürveyans çalışmaları
açısından sürekli bir “boşluk” olarak nitelendirilen, Avrasya bölgesinin kalbi Türkiye’nin de influenza iletişim ağının bir parçası olmasını sağlayacaktır. Ayrıca elde edilecek bulgular, ülkemiz sınırları içerisinde bulunan kümes hayvanları, atlar, domuzlar ve insanlar için olası bir salgın riskini öngörmemize, gerekli kurumları uyarmamıza ve önlemler alınmasına olanak sağlayacaktır. Ülkemiz sınırlarında görülme olasılığı olan influenza virüslerinin saptanmasını ve insan-hayvan arayüzündeki riskleri değerlendirmeyi hedefleyen bu proje, olası salgınlara karşı var olan ulusal acil eylem planlarımızın iyileştirilebilmesi için de altyapı oluşturacaktır.
Proje kapsamında, 2021 yılında Türkiye’nin 8 farklı bölgesindeki sulak alanlardan (Gediz Deltası, Manyas Kuş Cenneti, Meriç Deltası, Kulu Düden Gölü, Göksu Deltası, Kızılırmak Deltası, Çıldır Gölü, Van Gölü), özellikle kıyı kuşlarına ve diğer su kuşlarına ait, 800 dışkı örneği başarılı bir şekilde toplanmıştır. Daha sonra bu örneklerden viral RNA izolasyonu yapılmış ve İAV’ünün en korunmuş geni olan matriks geni açısından rRT- PCR ile taranmıştır. Yapılan çalışmaların sonunda 336 örneğin İAV yönünden pozitif olduğu saptanmıştır. Pozitif örneklerin tamamı virüs izolasyonu için embryolu tavuk yumurtalarına inoküle edilmiştir. Moleküler yollarla IAV-pozitif olduğu saptanan örneklerden virüs izolasyon çalışmaları devam etmektedir. Şu ana kadar dokuz ayrı virüs izole edilmiş fakat bu virüslerin İAV olmadığı tespit edilmiştir. Projenin ikinci senesinde de aynı bölgelerden örnek toplanacak, bölgesel İAV pervelansı sonuçlarına bakılıp yumurta kültüründe virüs izolasyon çalışmalarına devam edilecektir. Kültür sonucu izole edilen IAV suşlarının tüm genomu çoğaltılarak bu suşların genetik yapıları detaylı olarak incelenecek ve risk değerlendirmesi yapılacaktır.
174 Faaliyetlere İlişkin Bilgi ve Değerlendirmeler