Page 107 - Faaliyet Raporu 2022

Üniversitesi ile iş birliği içinde, in silico metodoloji kullanarak, çok çeşitli dokuların farklı biyofiziksel özelliklere sahip çeşitli radyasyon türlerine maruz kalmasının ardından indüklenen memeli genlerinin ekspresyonundaki değişiklikler ele alınmıştır. Sağlıklı ve hastalıklı dokularda farklı radyasyon türlerine (X-ışınları, γ-ışınları, protonlar, karbon iyonları ve α-parçacıkları) ve dozlarına maruz kaldıktan sonra farklı şekilde ifade edilen memeli genleri hakkında mevcut güncel verilerin bir koleksiyonunu içeren RadBioBase (http://radbiodb.physics.ntua.gr/) olarak adlandırılan halka açık, kullanımı kolay bir veri tabanı oluşturulmuştur. İlgili bilgiler, sıkı literatür madenciliği ve transkriptomik çalışmalara dayanan hibrit bir analizden elde edilmiştir. Belirli radyasyon türleriyle ilgili karakteristik biyolojik yolları ve bunların çeşitli hastalıklarla ilişkisini ortaya çıkarmak için fonksiyonel zenginleştirme analizi ve makine öğrenimi tekniklerini içeren bütünleştirici bir biyoinformatik metodolojisi kullanılmıştır. Yüksek doğrusal enerji transferli (LET) radyasyonun hücre transkriptomları üzerindeki etkilerinin düşük LET’nin neden olduğu etkilerden önemli ölçüde farklı olduğunu ve immünomodülasyon, inflamasyon, oksidatif stres yanıtları ve hücre ölümü ile tutarlı olduğu bulunmuştur. Transkriptom değişiklikleri aynı zamanda doza da bağlıdır, çünkü 0,5 Gy’ye kadar olan düşük dozlar sitokin kaskadları ile ilişkiliyken, daha yüksek dozlar ROS metabolizması ile ilişkilidir. Ayrıca farklı radyasyon türleri için farklı gen imzaları tespit edilmiştir. Genel olarak verilerimiz, farklı radyasyon türleri ve dozlarının, radyoterapi verimliliğini artırmaya ve sistemik radyotoksisiteleri azaltmaya yönelik manipüle edilme vaadinde bulunan hücre içi ve hücre dışı yolakların farklı yörüngelerini
tetikleyebileceğini göstermektedir. Çalışmanın bu bulguları “Antioxidants (Basel)” (DOI: 10.3390/antiox11112286) adlı SCI dergide yayınlanmıştır.
100 Faaliyetlere İlişkin Bilgi ve Değerlendirmeler