Page 202 - Faaliyet Raporu 2022

İnfluenza virüs kaynaklı mevsimsel gribe karşı mücadelede en etkili yöntemin aşılama olduğu bilinmektedir. Virüsün antijenik yapısında meydana gelen mutasyonlar sonucunda her yıl aşı formülasyonlarının düzenlenmesi gerekmektedir. Günümüzde influenzaya karşı kullanılan aşılar inaktif aşılar, canlı zayıflatılmış aşılar ve rekombinant aşılardır. Bu etkene karşı aşıların birçoğu inaktif influenza aşıları olarak piyasada bulunmaktadır. Bu aşılar güvenli olmasına rağmen canlı zayıflatılmış aşılara göre daha az immünojeniktir. Bu nedenle adjuvan kullanımı gerektirmektedir. Adjuvanlar, daha güçlü ve uzun süreli immün yanıt oluşturmaya yardımcı olan yapısal bileşiklerdir.
Bu proje kapsamında, ülkemize özgü prototip inaktif trivalan mevsimsel grip aşı formülasyonunda ülkemizde endemik olan bir bitkiden elde edilen saponinin adjuvan olarak kullanımının etkisinin araştırılması hedeflenmiştir. Ülkemiz mevsimsel grip vakalarından izole edilmiş iki influenza A tipi ve bir influenza B virüs tipinin, SPF ETY sisteminde üretilerek beta-propiyolakton ile inaktive edilmesi, sonrasında saflaştırılarak EID50 değerlerine göre belirlenen trivalan virüs formülasyonuna adjuvan eklenmesi ile formüle edilmesi amaçlanmaktadır. Adjuvan olarak Alum ve ülkemiz endemik bitkisi Cephalaria spp.’den izole edilmiş saponin molekül kombinasyonları kullanılacaktır. İnaktif aşı formülasyonunun etkinliği kobayların kas içi immünizasyonu sonrası serum örneklerindeki virüs spesifik antikorların ELISA ve hemaglütinasyon- inhibisyon (HI) testi ile belirlenecektir. Ayrıca farklı sitokin düzeylerindeki değişim ELISA testi, hücresel yanıt splenosit proliferasyon testi ve T hücre yanıtı akış sitometrisi ile analiz edilecektir. Geliştirilecek formülasyonun koruyuculuğu, influenza virüs nötralizan antikorlarının HI
testi ve serum-virüs karışımının Madin-Darby Canine Kidney (MDCK) hücrelerine uygulanarak mikronötralizasyon yöntemi ile analiz edilmesiyle belirlenecektir. Projenin başarıyla tamamlanması durumunda, prototip inaktif trivalan influenza aşı adayı ekonomik ve dünya pazarıyla rekabet edebilecek düzeyde geliştirilerek ilaç firmalarına ülkesel üretim için sunulacaktır. Bu sayede ülkemizde influenza aşı üretiminin geliştirilmesine öncülük edilecek ve oluşturulacak model sistemin diğer aşıların üretiminde de kullanılmasını teşvik ederek ülkemizde aşı üretimine yönelik girişimlere de önemli katkı sağlanacaktır.
Sözleşmesi 2021 yılının Mart ayında başlayan bu proje kapsamında, mevsimsel İAV’lerini temsil eden H1N1 ve H3N2 alt tipli virüsler ile influenza B virüs suşu hücre kültürü yöntemi ile izole edilmiş, SPF yumurtalarda çoğaltılmak üzere İzmir Bornova Veteriner Kontrol Enstitüsüne gönderilmiştir. H1N1 ve influenza B virüslerinin seri yumurta pasajları tamamlanmış ve enfeksiyöz virüs titrelerinin ölçümleri EID50 değeri olarak İBG’de gerçekleştirilmiştir. Bu aşamada, yumurtaya adaptasyonun gerçekleştiği pasajın, değişen viral titreye ve HA geninde meydana gelen değişikliklere göre belirleme işlemleri tamamlanmıştır. Yumurta adaptasyonu öncesi ve sonrası tüm virüs genomunun karşılaştırılması için, H1N1 ve influenza B virüslerinin yumurta adaptasyonu öncesi tüm genomları çoğaltılmış, yumurta adaptasyonu pasajının belirlenmesinin ardından bu pasajlardan izole edilen virüslerin tüm genomları çoğaltılmıştır. Virüs genomlarında oluşan adaptasyon mutasyonları tespit edilmiş ve aşı suşu için yüksek miktarda virüs çoğaltılacak pasaj numaraları belirlenmiştir. Yumurtaya adaptasyonunda sorunlar yaşandığı için H3N2 virüsleri hücre kültürü yöntemi ile İBG’de
Teknolojik Araştırmalar Programı 195