Page 157 - Faaliyet Raporu 2022

validasyonunun yapılacak, geliştirilen kitin in vitro örneklerde test edilecek, geliştirilen kitin klinik örneklerde test edilecektir.
Nörogenezde hipoksi hasarında tRNA parçacıklarının rolü (Proje yürütücüsü: Bilge Karaçiçek, Danışman, TÜBİTAK-2218, 2021- 2023): Projenin ana amacı nörogenez sürecinde hipoksi hasarında iki tRNA parçacığının rolününün araştırılmasıdır. Bu amaçla çeşitli türler arasında korunmuş (insan-zebra balığı- fare), insan ve primat beyinlerinde sıklıkla eksprese olduğu bilinen, 5’tRH-Glu-CTC ve 5’tRH-Gly-GCC, nörogenez sürecindeki rolünün in vitro NKH hücrelerinde ve in vivo zebra balığı embriyolarında incelenmesi hedeflenmektedir. tRNA parçacıklarının indüklenmesini sağlayacak stres koşulu H2O2 aracılığıyla hipoksi koşulunun modellenmesi ile sağlanacaktır. Bu sayede tRNA parçacıklarından ikisinin nörogenez sürecinde hipoksiye bağlı oksidatif hasarda rollerinin aydınlatılmasına katkı sağlayacaktır.
Bilirubinin NLRP3 inflamazom aktivasyonu üzerine etkisinde uzun-kodlama yapmayan RNA NEAT1’in rolü (Proje yürütücüsü: İlkcan Ercan, Danışman, TUBİTAK-2218, 2023- 2025): Önceki çalışmamızda, bilirubin kaynaklı inflamazom artışı görülen mikroglia hücre ve dokularında aynı zamanda NEAT1 ekpsresyon artışı saptanmıştır. Bu nedenle bu projedeki hipotezimiz, bilirubin kaynaklı inflamazom regülasyonunda NEAT1 ‘in görevini fonksiyonel deneyler ile in vitro ve in vivo olarak kanıtlamaktır. Aynı zamanda bunu miR-124’ü baskılayarak yapıp yapmadığını bulmak da bir diğer amacımızdır. Proje 2022 dönemi içerinde kabul edilmiş olup, 2023 Nisan ayında başlatılacaktır.
Polarize mikroglialardan salınan ekzozomların tRNA kökenli fragmanlarının belirlenmesive nöroinflamasyona etkilerinin incelenmesi(Yürütücü, Yükseköğretim kurumları destekli proje, Yürütücü, 2022-devam ediyor): Kodlamayan RNA’lardan biri olan tRNA’lar, her yerde eksprese edilen, türler arasında korunmuş RNA grubudur. Son yıllarda yapılan çalışmalar tRNA’ların gen ekspresyonunu regüle edici fonksiyonlarını ortaya koymuştur. tRNA’lar nükleazlar ile tRNA parçacıklarına dönüşmektedir. tRNA parçacıkları, tRNA’ların 5’ veya 3’ ucundan köken alan 30-35 nükleotid uzunluğundaki kısa RNA molekülleridir. Çalışmalar, hücresel stres durumunda miktarlarında artış olduğunu göstermiştir. Ayrıca, tRNA parçacıklarının pek çok fizyolojik fonksiyonun gerçekleşmesine katıldığı, tRNA parçacığının tipine bağlı olarak gen ekspresyonunu miRNA’lara benzer şekilde hem translasyonu hem de transkripsiyonu regüle ettiği ortaya konmuştur. Projedeki amacımız, mikroglia hücresinin M1 ve M2 polarizasyonu ile salınan eksozomlarda bulunan tRNA parçacıklarının mikroglia-nöron haberleşmesinde rol oynayıp oynamadıklarının belirlenmesidir. Bu doğrultuda hipotezimiz M1 ve M2 polarize mikrogliadan salınan tRNA parçacıklarının, hücre- hücre arasındaki iletişimde rolü olduğudur. Bu doğrultuda, M1 ve M2 polarize mikrogliadan salınaneksozomlardabulunantRNAparçacıklarının ve miktarlarının belirlenecek, M1 ve M2 polarize mikrogliadan salınan eksozomların nöronlar üzerindeki etkilerinin doğrulanacak, ekspresyonu en çok değişen tRNA parçacıklarının nöronlar üzerindeki etkilerinin mimik veya inhibitör siRNA ile fonksiyonel olarak doğrulanacaktır. Projede tRNA parçacıkları ve miktarları belirlenmiştir. Bu tRNA parçacıklarının nöronlar üzerindeki etkileri
150 Faaliyetlere İlişkin Bilgi ve Değerlendirmeler