1003 - Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı Değerlendirme Sonuçlarına göre İBG’den 3 Projenin Desteklendiği Açıklandı

İBG’den başvurulan toplam 7 projeden Yenilikçi Tanı Kitleri çağrısı kapsamında Prof. Dr. Mehmet ÖZTÜRK’ün “Tıbbi Patoloji Alanında Sıklıkla Kullanılan Akciğer Karsinomu Monoklonal Antikorlarının Geliştirilmesi ve Üretilmesi”, Yenileyici Hücre Tedavi Ürünleri Geliştirilmesi çağrısı kapsamında Doç. Dr. Sinan GÜVEN’in “Kornea Endoteli Dokusunun Kök Hücre ve Biyomühendislik Yaklaşımlarıyla Geliştirilmesi” ve Nadir Hastalıklar çağrısı kapsamında Doç. Dr. Canan Aslı YILDIRIM’ın “Maküler Kornea Distrofisi İçin Yeni Bir Topikal Tedavi Yönteminin Geliştirilmesi” projeleri kabul edilmiştir. Gerçekleştirdikleri multidisipliner çalışmaları kamu ve özel üniversite ortaklıkları ile etkileşimi arttıran, böylece Kurumumuzun ulusal platformlarda öne çıkmasına katkı sağlayan araştırmacılarımızı kutluyoruz.

Proje Adı: Tıbbi Patoloji Alanında Sıklıkla Kullanılan Akciğer Karsinomu Monoklonal Antikorlarının Geliştirilmesi ve Üretilmesi

Proje Konusu: Histopatolojik inceleme, hastadan alınan doku üzerinde uygulanan tanı yöntemlerindendir. Bu sürecin vazgeçilmez unsuru olan immünohistokimyasal (IHK) boyama tetkiki, patoloji laboratuvarlarında yaygın ve rutin olarak kullanılmaktadır. IHK boyama, doku üzerindeki antijen belirteçlerinin, bu antijenlere bağlanan antikorlar sayesinde görüntülenebilir hale getirilmesidir. Diğer teknikler ile karşılaştırıldığında IHK boyamanın avantajları; (i) halen patoloji rutininde formalinle fikse edilmiş ve doku takibi sonucu elde edilen parafine gömülü dokular (FFPE) üzerinde (dünya genelinde valide edilmiş bir tekniktir) kolaylıkla uygulanıyor olabilmesi, (ii) teknik olarak kolay bir yöntem olması, (iii) klinik olarak daha seçici ve hassas sonuçlar vermesi, (iv) fiyat-zaman açısından verimli olması olarak özetlenebilir. Son yıllarda patolojideki ilerlemeler sayesinde her bir maligniteye özgü yeni moleküler belirteçler keşfedilip, bu belirteçlere yönelik yeni antikorlar geliştirilmektedir. Her bir maligniteye özgün olduğu gösterilmiş bu antikor panelleri sayesinde daha etkin ve objektif histopatolojik tanısal sınıflandırmalar mümkün olmuştur. Hastalıkların daha doğru sınıflandırılması ve tanı alması sayesinde ise hastaların daha etkin tedavi yöntemlerine yönlendirilerek hastalıksız sağ kalım ve sağ kalım süreleri arttırılıp, tedavi masrafları azaltılabilmektedir.

Her ne kadar daha doğru ve etkin tanı birçok avantaj sağlasa da, sayısı artmış antikor panelleri patoloji laboratuvarlarının masrafını arttırmaktadır. Çoğu zaman kesin tanı, ayırıcı tanı panelleri ve hatta tedaviyi yönlendirecek belirteçler birlikte kullanılmak zorunda olup çoklu antikor panelleri ile IHK boyama gerekmektedir. Türkiye’de her yıl yaklaşık 3 milyon immünohistokimyasal test patoloji laboratuvarlarında uygulanmakta ve bu antikorlar yurtdışından ithal olarak temin edilmektedir. Antikorların yüksek fiyatları nedeniyle, ülkemiz büyük ekonomik kayıplara uğramaktadır ve bu durum sağlık alanında ülkemizi dışarıya bağımlı hale getirmektedir. Bu projenin amacı; Türkiye’de ve dünyada en sık görülen akciğer kanseri tanısı ve hedefe yönelik tedavisi için 7 adet monoklonal antikorun faj gösterimi ve hibridoma teknolojileriyle keşfedilip, üretilmesi ve bu antikorlara dayalı prototip bir kit geliştirilmesidir.

Proje Ekibi:
İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi (İBG)

Prof. Dr. Mehmet ÖZTÜRK (Yürütücü)
Dr. Sibel KALYONCU UZUNLAR (Araştırmacı)
Dr. Özden ÖZ (Araştırmacı)

Acıbadem Üniversitesi
Prof. Dr. Ümit İNCE (Danışman)
Dr. Öğr. Üyesi Fatma TOKAT (Danışman)

Proje Adı: Kornea Endoteli Dokusunun Kök Hücre ve Biyomühendislik Yaklaşımlarıyla Geliştirilmesi

Proje Konusu: Kornea endoteli tek bir özelleşmiş endotel hücre tabakasından oluşmakta olup korneanın iç yüzeyini korumakta ve beslemektedir. Bu tabaka aynı zamanda bir pompa işlevi görerek korneanın osmotik dengesini düzenlemekte ve şeffaflığını sağlamaktadır. Kornea endoteli hücreleri doğum sonrası çoğalmamakta ve yaşla beraber azalmaktadırlar. Hücre kaybı travma, enflamasyon ya da cerrahi müdahale ile de oluşabilmekte ve hasar büyük olduğunda osmotik pompa mekanizması olumsuz etkilenir ve kısmi ya da tam görme kaybına neden olabilecek kornea ödemi ile sonuçlanır. Klinikte en sık karşılaşılan görme kayıplarından bir olan kornea endoteli hasarı günümüzde sadece başka bir insandan transplante edilen endotel tabaka (Endotel keratoplasti) ile tedavi edilebilmektedir.

Bu proje önerisi, doku mühendisliği yaklaşımıyla kök hücre, biyomalzeme ve biyomühendislik teknolojilerini kullanarak, insan kornea endotelinin in vitro koşullarda geliştirilmesini hedeflemektedir. Planlanılan multi-disipliner çalışmada insan indüklenmiş pluripotent kök hücrelerinden kornea endoteli hücreleri geliştirilerek, yenilikçi in vitro platformlarda kültür edilmesiyle kişiye özel yapay kornea endoteli dokusu üretilmesi hedeflenmektedir. Proje çıktıları oftalmoloji alanında büyük bir eksikliği kapatacak kök hücre ve kişisel tıp tedavilerine öncülük edecektir.

Proje Ekibi

İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi (İBG)
Doç. Dr. Sinan GÜVEN (Proje Yöneticisi)
Doç. Dr. Canan Aslı YILDIRIM (İBG ve Asya Biyomedikal)
Dr. Öğr. Gr. Ezgi KARACA EREK (Araştırmacı)
Doç. Dr. Duygu SAĞ (Araştırmacı)
Dr. Öğr. Gr. Serhat TOZBURUN (Danışman)

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
Doç. Dr. Nesrin HORZUM (Alt Proje Yürütücüsü)
Dr. Öğr. Gr. Ozan KARAMAN (Araştırmacı)

Ege Üniversitesi
Dr. Öğr. Gr. İsmail Hakkı AKGÜN (Alt Proje Yürütücüsü)

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Doç. Dr. Ümit Hakan YILDIZ (Danışman)

Proje Adı: Maküler Kornea Distrofisi Için Yeni Bir Topikal Tedavi Yönteminin Geliştirilmesi

Proje Konusu: Kornea distrofileri nadir görülen, sıklıkla kalıtımsal hastalıklardır. Korneanın farklı tabakalarında, ilerleyici olarak çözünemeyen anormal madde birikimi ile ciddi görme bozukluklarına ve körlük seviyesine kadar giden görme kayıplarına sebebiyet verebilirler. Kornea distrofilerinden biri olan maküler kornea distrofisi (MKD), otozomal resesif olarak kalıtılan nadir bir hastalıktır ve prevalansı milyonda 9.7 olarak tahmin edilmektedir. MKD’ye özgü tedavi yöntemleri henüz geliştirilmemiş olup, görme seviyesinin anlamlı derecede etkilenmesi durumunda kornea nakli seçenekleri uygulanmaktadır. Ancak nakilden sonra distrofinin nüks etme ihtimali ve kornea naklinin getirdiği riskler (katarakt, glokom, greft rejeksiyonu vb.) nedeniyle MKD’nin medikal tedavilerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu projenin amacı MKD’nin moleküler mekanizmasına dayanan yeni bir medikal tedavi yönteminin geliştirilmesidir. MKD için enzim replasman tedavisi yöntemi araştırılıp, topikal olarak kolay bir biçimde uygulanabilen göz damlası şeklinde yeni bir tedavi geliştirmesi hedeflenmektedir.

Proje Ekibi :

İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi
Doç. Dr. Canan Aslı YILDIRIM (Proje yürütücüsü)
Doç. Dr. Sinan GÜVEN (Araştırmacı)
Prof. Dr. Hüsnü Alper BAĞRIYANIK (Araştırmacı)
Dr. Sibel KALYONCU UZUNLAR (Araştırmacı)

Dokuz Eylül Üniversitesi
Prof. Dr. Gülgün OKTAY (Alt proje Yürütücüsü)
Doç. Dr. Nilgün YENER (Araştırmacı)

İzmir Uluslararası Biyotıp ve Genom Enstitüsü
Dr. Hasan Buğra ÇOBAN (Araştırmacı)