NÖRONAL FARKLILAŞMANIN KAPSAMLI ANALİZİ
ndüklenmiş pluripotent kök hücreler (iPSC), laboratuvar ortamında somatik hücrelerden geliştirilen kök hücreleridir. Araştırmacılar, iPSC’lerden tüm farklılaşmış yetişkin hücrelerini elde edebilmekte. Bu teknik, pek çok uygulamayı ve araştırmayı kolaylaştırıp, bu konularda yeni imkanlar sağlamakta.
İBG Kök Hücre ve Organoid Teknolojileri Laboratuvarı grup lideri Prof. Dr. Esra ERDAL ve İBG-BİP Biyoinformatik Platformu Direktörü Doç. Dr. Gökhan KARAKÜLAH, laboratuvar üyeleri Dr. Soheil AKBARİ (Erdal Lab.) ve Doğa ESKİER ile Ahmet BURSALI (İBG-BIP) ile birlikte, İzmir Katip Çelebi Üniversitesinden Prof. Dr. Meltem KURUŞ ile bilimsel bir ortaklık kurdular. Grup, insan nöronlarının iPSC’lerden farklılaşmasının transkripsiyonel dinamiklerini, sürecin çeşitli aşamalarında araştırdı. RNA dizileme teknolojisi kullanarak hem protein kodlayan genlerin, hem de uzun kodlanmayan RNA’ların (lncRNA) dahil edildiği kapsamlı bir araştırma yürüttüler. LncRNA’lar, hücre farklılaşmasında önemli düzenleyici etkenler olarak bilinmekte.
Araştırmacılar, çalışmalarında iPSC’den türetilmiş nöronların farklılaşma sürecinin çeşitli aşamalarında; kodlayan ve kodlamayan transkriptomu oluşturup, değerlendirdiler. Analizleri sırasında daha önce nöronal farklılaşmada düzenleyici görevleri bilinmeyen yeni düzenleyici lncRNAlar tespit ettiler. Her aşama için farklı ifade edilen genleri, ayrıca nöronal farklılaşma ağının en önemli genlerini de makalelerinde paylaştılar.
Bu sonuçlar, nöronal farklılaşma üzerine ileride yapılacak araştırmalar için değerli birer kaynak teşkil etme özelliğinde.
