ZEBRA BALIĞI BEYNİNİN REJENERASYONU İLE İLGİLİ YENİ BİR ÇALIŞMA

Zebra balığı beyninin, doku bütünlüğü ve fonksiyonunu yeniden kurmak üzere güçlü bir rejenerasyon özelliğine sahip olduğu bilim adamları tarafından bilinen bir gerçekti. Buna rağmen, zebra balığı rejenerasyonu sırasında aktif olarak rol olan nöral sinyal yolakları ve moleküler etkileşim ağları konusunda henüz az şey biliniyordu. Doç. Dr. Güneş Özhan ve araştırma grubunun üyeleri Yeliz Demirci, Gökhan Cucun ve Yusuf Kaan Poyraz – EMBL-EBI’den araştırmacı ortaklarının katkılarıyla – yaralanmış ve yaralanmamış zebra balığı telensefalon bölgesinde, rejenerasyonun iki fazının -erken yara iyileşmesi ve hızlı bölünen proliferativ aşamalarının - genom seviyesindeki ifadelerini kataloglamayı amaçladı.

Elde ettikleri veri, özellikle erken rejenerasyon aşamasında anahtar rol oynayan yolaklar ve etkileşim ağları konusunda, bu alandaki bazı bilinmezlere cevap veriyor. Araştırmacılar, rejenerasyonun iki farklı aşaması olan; erken yara cevabı ve ondan sonra gelen proliferativ fazın gen ifadelerinin dramatik bir şekilde birbirinden farklılık gösterdiğini gördü. Ayrıca, Wnt/ β-catenin yolağının erken yara cevabında anahtar rolü oynadığını ve bu yolağın çok fazla sayıda gen ve başka yolak ile etkileşimde olduğu gözlendi.

Araştırmacılarımızın ulaştığı sonuçlar ve oluşturdukları veri; yaralanan beyin dokusunun yenilenme mekanizmasını anlamak, ve beyin hasarları ve nörolojik hastalıklara yönelik potansiyel terapi yöntemleri bulmak hedefinde kullanılabilecek kaynaklardan biri olma niteliğinde.