
| A-MEZENKİMAL KÖK HÜCRELER (MKH) |
Kemik İliği Kaynaklı Mezenkimal Kök Hücre |
|
Yağ Dokusu / Lipoaspirat Kaynaklı Mezenkimal Kök Hücre |
|
|
Göbek Kordonu/Wharton Jeli Kaynaklı Mezenkimal Kök Hücre |
|
|
Sinovyal Kaynaklı Mezenkimal Kök Hücre |
|
|
B-DOKU/ORGAN MÜHENDİSLİĞİ ÜRÜNLERİ |
Kondrosit |
|
Kondro Membran |
|
|
Fibroblast |
MKH’lar, yetişkin (yağ, kemik iliği, sinoviyum) ya da perinatal dokularda (göbek bağı) bulunan, yerleşik stromal hücrelerdir. MKH’lar klinik etkinliklerini, iyileşme sürecini hızlandırarak ve inflamasyonu azaltarak sağlarlar (Jimenez-Puerta ve ark. 2020). Sistemik olarak uygulandıklarında MKH’lar hasarlı dokuya, hücre göçünü tetikleyen moleküller aracılığıyla yönlenir ve yerleşirler (Brown ve ark. 2019). Hasarlı dokuda, yerel ve sistemik olarak etkinlik gösterebilecek belirli fizyolojik mekanizmalara etki eden faktörleri salgılarlar (Fu ve ark. 2019). Nihai olarak MKH’lar, yerel doku onarımını ve rejenerasyonunu sağlayan, prorejeneratif mikroçevrenin oluşmasında etkindirler (Hu ve ark. 2018). Bunların yanında MKH’ların immünomodülatör etkinlikleri de vardır. Doğrudan hücre-hücre teması ya da belirli moleküllerin (TGFβ, PGE2, IL10 vb.) salgılanmasıyla bu etkilerini gösterirler. Bu şekilde bağışıklık hücrelerinin çoğalmasını engeller, sitokin ve kemokin salgılanmasını kontrol ederler (Jiang ve Xu, 2020).
Dünya çapında otoriteler tarafından onaylanmış 10’un üzerinde MKH ürünü vardır. Avrupa’da (Avrupa İlaç Kurumu – EMA tarafından) kullanımına onay verilen Alofisel ise allojenik olarak yağ dokusundan hazırlanmış bir MKH ürünü olup, Crohn hastalığı ile ilişkili fistüllere karşın klinik etkinlik göstermektedir.
MKH’lar aşağıdaki endikasyonlar için uygulanabilir:
Fibroblastlar bağ dokunun temel hücreleri olup bağ dokunun ve cildin bütünlüğünü ve yenilenmesini sağlarlar. Derimizin orta tabakasında (dermis) yer alan bu hücreler, cilde parlaklık, dirilik, esneklik veren ve cildin genç görünmesini sağlayan kollajen ve elastin gibi hücrelerarası matriks proteinlerini ve hyalüronik asit gibi glikoproteinleri sentezlerler. Bu hücrelerin, diğer deri dolgu maddelerinin neden olduğu hipersensitivite vb. gibi ciddi etkilere neden olmadığı klinik denemelerle kanıtlanmıştır (örn. FDA onaylı Azficel-T). Otolog fibroblastlar bu özellikleri sayesinde, çeşitli deri endikasyonlarında kullanılmak üzere cezbedici bir hücresel tedavi ürünü olmaktadır.
Kondromembran; kıkırdak dokusundan izole edilerek üretilen kondroblast hücrelerinin 3 boyutlu matrikslere ekilmesi sonucu oluşan bir üründür. Matrikslere ekilen kültüre edilmiş otolog kondrositler, oluşan skafoldların debride edilmiş defekt alanına implante edilir. Bu teknik, potansiyel olarak azaltılmış ameliyat süreleri ve artroskopik implantasyon ile hiyalin benzeri kıkırdak rejenerasyonu sağlar.
SVF, taze liposuction materyalinden (lipoaspirat) rejeneratif hücrelerin izolasyonu ile elde edilen bir hücre kokteylidir. SVF fibroblastik, endotelyal hücreleri, makrofajları, düz kas hücrelerini ve kök hücreleri içermektedir.
SVF içerisindeki rejeneratif hücreler; farklılaşabilme, yara iyileştirme, parakrin sinyal oluşturma, hücre ölümlerini durdurma, immün sistemi düzenleme gibi özelliklere sahiptir.
Stromal vasküler fraksiyon plastik cerrahide ön planda lipodistrofi ve meme rekonstrüksiyonu sonrası yağ grefti uygulamaları ile kombine olarak yağ greftlerinin yaşamsallığını arttırmak amacıyla kullanılmakla beraber, bunların dışında bazı eklem kıkırdak defektlerinin tamirinde, Romatoid artrit tedavisinde, Osteoartrit tedavisinde, doku mühendisliği uygulamaları ve rejeneratif amaçla birçok endikasyonla kullanım potansiyeline sahiptir.